Namasté,
Puur-Yoga… een naam dat ik niet zomaar koos.
Puur betekent zuiver zijn, oprecht, onvervalst, echt, onvoorwaardelijk, waarheidslievend…
Yoga moet voor mij Puur zijn.
En daarom vind ik het voor mijn eigen yogabeleving zo belangrijk dat alles wat ik leer en doorgeef “juist” en waarheidsgetrouw is.
De laatste jaren is yoga zo populair geworden, een hype. Heel veel magazines praten vol lof over de gezonde uitwerking van yoga en yogalessen en studio’s groeien als paddestoelen uit de grond.
De yoga opleidingen om zelf les te geven is een booming business geworden. Maar wat is Yoga echt ? Is de yoga die wij vandaag beoefenen de yoga die duizenden jaren geleden neergeschreven werd?
Die vragen stel ik mezelf heel vaak. Want als we de ware yoga zouden beoefenen dan zouden we zelfs geen yogahoudingen doen behalve zitten.
Dus hoe zit dat nu echt?
Meer dan een eeuw voor onze jaartelling leefde een man van wie wordt verteld dat hij de vader van yoga is. Rishi Patanjali.
De mens, zei hij, is het enige schepsel dat in staat is zichzelf te leren kennen in de diepste betekenis van het woord.
Maar daarvoor moet je verschillende fasen, stappen doorlopen, het achtvoudige pad van Raja Yoga.
Zijn kennis gaf Patanjali door in sutra’s, korte en bondige spreuken die tot op de dag van vandaag worden gelezen en toegepast;
Want er mag dan in vierduizend jaar veel zijn veranderd, de zoektocht naar ons ware ik, onze kern, is van alle tijden.
Bij het woord yoga denken we in het Westen vaak alleen aan het beoefenen van diverse lichaamshoudingen die goed zouden zijn voor lichaam en geest. Maar deze houdingen, asana’s, zijn maar een relatief klein onderdeel van de raja (=koninklijke) yoga (=eenheid) die de grote ziener en leraar Patanjali onderwees.
Daarin horen lichamelijke en geestelijke ontwikkeling onlosmakelijk bij elkaar.
Alleen zo kan je je ware “ik” vinden.
Patanjali zegt dat de staat van yoga het moment is waarop de beweging van de gedachten stopt. YOGAS CITTA VRITTI NIRODHAH en dat dit de uiteindelijke staat en tevens het doel is van alle yogabeoefening.
Natuurlijk wist Patanjali ook dat “het stilleggen van de wervelingen van de gedachten” niet zomaar tot stand komt.
Hij leert ons dat het doel van yoga is dat we als mens werken aan onze zwakheden, uitdagingen en onze valkuilen… En dat we een patroon kunnen zien in onze manier van hoe we hier mee omgaan. Wanneer we bewust worden van ons gedrachtspatroon kunnen we kijken hoe we dit kunnen beïnvloeden. Vooral de patronen die ons lijden brengen. De sutra’s zijn 190 verzen die beschrijven wat deze uitdagingen zijn en die ons leren er mee omgaan.
Dat is de ware yogabeleving die duizenden jaren oud is. En die jammer genoeg te vaak overgeslagen wordt in de huidige yogabeleving.
Wij zien enkel de fysieke beleving van yoga en die beleving is niet zo oud en draagt ook een hele geschiedenis mee.
De New York Times journalist William Broad windt er in zijn boek “Eerlijk over yoga” geen doekjes om. Hij schrijft: “Het tijdloze imago van yoga is een luchtspiegeling;”
De journalist somt stapels verschillen op tussen yoga nu en yoga honderd jaar geleden.
Yoga was iets voor mannen, vrouwen mochten meestal niet meedoen.
Yogakennis kreeg je via een privé-opleiding.
Yogi’s woonden vaak ver van de bewoonde wereld, in gupha’s (grotten) en hadden amper bezit. Ze hadden ook niet echt een goede naam. Yogi’s waren zigeuners en circusartiesten. Ze lazen je hand, legden dromen uit en verkochten amuletten.
Ze liepen naakt over straat en smeerden zich in met assen van overleden mensen.
Oude yogageschriften staan vol ademhalings- en meditatieoefeningen, filosofie, mythische verhalen, geavanceerde seksuele technieken en spirituele praktijken op weg naar verlichting.
Maar al die atletische houdingen die we tegenwoordig in de yogales doen? Die schitteren door afwezigheid in al die geschriften.
Een andere journaliste Anne Cushman (Yoga Journal) vindt het verdacht dat veel staande houdingen zoals bijvoorbeeld de zonnegroet, niet voorkomen in de tot dusver bekende oude yogageschriften.
In de bijna 3000 jaar oude Yoga Sutra’s van Patanjali komt één zittende meditatiehouding voor.
In de vijftiende- en zestiende eeuwse Hatha Yoga Pradipika komen vijftien houdingen voor, vooral zittende.
De Gheranda Samhita uit de zeventiende eeuw legt 32 asana’s uit die bijzonder geschikt zijn.
Er staat wel in dat er nog duizenden asana’s zijn. Alleen voorbeelden ontbreken.
In 1999 publiceerde de yogi en Sanskriet geleerde een werk over de yogatradities van het Indiase Mysore paleis. Dat lijkt al meer op de yoga die we nu kennen, met 122 houdingen.
Een mogelijke verklaring voor het geringe aantal houdingen in oude boeken is dat yogakennis voor een deel eeuwenlang mondeling werd overgedragen, van leraar op leerling.
Yogagoeroe Krishnamacharya (1888-1989) – medeverantwoordelijke voor de wereldwijde verspreiding van yoga – claimde bijvoorbeeld dat hij begin vorige eeuw drieduizend asana’s leerde van zijn leraar. Maar ook hier is er te weinig historisch bewijs.
Dus zoals het altijd gaat in de geschiedenis, verhalen worden mythes en worden ook als waarheid aangenomen. En bij gebrek aan historisch bewijs zit er voor yogastudenten niets anders op dan geloven dat asana’s eeuwenoud zijn.
Wat wel kraakhelder is, is dat de asana’s (houdingen) maar zelden of misschien wel nooit de hoofdmoot vormden van belangrijke Indiase yogatradities.
Mark Singleton, yogadocent en onderzoeker, spendeerde vele jaren in bibliotheken op zoek naar antwoorden over yogageschiedenis. Onderweg stuitte hij op verrassend materiaal.
In de universiteitsbibliotheek van Cambridge vond hij een boek over een Deense gymnastiekmethode uit 1925. Het boek stond vol met foto’s van houdingen, die Singleton onmiddelijk herkende als yogadocent.
De Deense methode leek wel erg goed op het Vinyasa systeem dat Singleton heel goed kende en het zette hem tot nadenken. Hoe kon het dat er zulke duidelijke overeenkomsten waren tussen deze twee disciplines?
Na jaren onderzoek is de conclusie van Mark Singleton dat er flink wat “kruisbestuiving” heeft plaatsgevonden tussen yoga en andere Scandinavische disciplines.
Zo ontrafelde Singleton hoe de Scandinavische gymnastiek naar India werd getransporteerd. Eind 19de, begin 20ste eeuw was de Deense gymnastiek razend populair in Europa, in gymlessen op scholen en bij legertrainingen.
India was toen nog een Britse kolonie en Europese trends waaiden makkelijk over.
Ook het Mysore paleis, broedplaats voor een hele generatie invloedrijke yogi’s, kende een rijke gymnastiekcultuur.
De kans is dus groot dat Krishnamacharya en andere yogi’s daar iets hebben van opgepikt.
Tussen de twee wereldoorlogen in brokkelde de macht van het Britse rijk af. Voor een mogelijke strijd tegen de Britten waren sterke, goed getrainde Indiërs nodig.
Zo was er ene Tiruka, die door India reisde als yogi en meteen een soort van guerrillatraining gaf aan potentiële revolutionairen. In deze tijd waren Indiërs hard op zoek naar een nieuwe, eigen, identiteit. Yoga met zijn eeuwenoude wortels paste daar goed bij.
De broodnodige metarmorfose van yoga kwam er door Jagannath Gune, ook bekend als Swami Kuvalayananda. Hij stichtte in 1924 een ashram in India. Daar werd volgens William Broad de yoga in een nieuw jasje gestoken.
Gune keek als eerste op een wetenschappelijke manier naar de effecten van yoga.
Hij onderzocht welke houdingen goed waren tegen welke klachten en publiceerde daarover in het Engels, dus voor een groot publiek, in het wetenschappelijke tijdschrift Yoga Mimansa.
In zijn Ashram begon Gune, die al jaren gymnastiek beoefende, met yogales voor grote groepen.
Revolutionair : zelfs vrouwen waren welkom.
In 1926 betitelde hij zijn yoga zelfs als “bijzonder geschikt voor vrouwen”. Het werk van Gune viel op en hij werd zelfs adviseur van Gandhi en hij hielp de leider met yoga van zijn hoge bloeddruk af te komen.
In 1934 reisde ook Krishnamacharya, yogadocent van het Mysorepaleis, naar Gune’s ashram om zijn methodes te bestuderen.
Beide heren waren bepalend voor de gedaanteverandering van yoga in de afgelopen eeuw.
Ze hadden daarbij ook allebei heel veel oog voor de mogelijke therapeutische effecten van yoga.
Na India’s onafhankelijkheid in 1947, waait er een flink opgefriste vorm van yoga uit over de aardbol.
B.K.S. Iyengar was ooit een ziekelijke tiener en werd door zijn schoonbroer, de beroemde Krishnamacharya onderwezen in yoga. Het werd zijn redding. Hij ontwikkelde met de Europese arts V.B. Gokhale, een bijzonder nauwkeurige vorm van yoga, Iyengar yoga, die wereldwijd wordt beoefend.
Met het boek “Light on Yoga” van de beroemde B.K.S. Iyengar is de transformatie van yoga rond 1965 compleet. (alvolgens William Broad).
Bij elke yogahouding noemt Iyengar een aantal effecten op de gezondheid, waarbij hij vaak medische termen gebruikt.
Iyengar spreekt in zijn boek “Light on Yoga” over de yogafilosofie dat een belangrijke rol speelt in de volledige beleving van yoga.
Iyengar had het totale plaatje begrepen, wat yoga echt betekent.
Het is niet enkel het doel om een sterker en een flexibeler lichaam te hebben. Wanneer we willen verlost worden van ons “lijden” kunnen we heel veel leren uit de oude yogasutra’s van Patanjali.
We moeten door alle lagen van het Zelf gaan om het licht van yoga te kunnen ervaren.
Vanaf 1 mei aanstaande, één jaar na de opening van de Puur-Yoga studio, en 10 jaar na mijn eerste yogastappen, neem ik elke Puur-yogi mee in deze wondermooie eeuwenoude filosofie. Een filosofie dat voor mij de ware yogabeleving belichaamt.
We zullen week na week, stap voor stap de wijze leringen van Patanjali, Krishnamacharya, B.K.S. Iyengar, … verwerken in onze fysieke yogabeleving.
Zachte zaterdaggroetjes
Isabel
bronnen: Licht op yoga van B.K.S. Iyengar, yogamagazine, happinez magazine, Zien door yoga van Jochum Dijkstra, William Broad.